fot. TvMalbork.pl - Piotr Wąsowicz
W zeszłym tygodniu tematem śmieci zajmowałem się w następujących kwestiach: koszty systemu, ilość deklaracji w stosunku do ilości mieszkańców oraz średnia ilość śmieci na przypadająca na mieszkańca Malborka. Dziś kontynuacja tematu, ale z innej perspektywy – tej mniej pozytywnej.
Wszystkie systemy gospodarowania odpadami komunalnymi mają swoje wady. System opłat, który obowiązuje w Malborku (czyli na podstawie deklaracji mieszkańców) też nie jest od nich wolny. Zajmijmy się dzisiaj wskazaniem głównych wad systemu.
Problem pierwszy: więcej mieszkańców niż deklaracji. Sytuacja w ostatnich latach wyglądała następująco:
Rok / Zameldowani mieszkańcy / Złożone deklaracje
2018 / 37.255 / 31.601
2019 / 36.892 / 31.615
2020 / 36.892 / 31.092
Jak widzimy na powyższym zestawieniu rok do roku liczba osób płacących za śmieci jest ok. 15% mniejsza od wszystkich zameldowanych. Czyli to właśnie te 15% nie płaci za śmieci, a pozostali płacą za siebie i za niepłacących.
System deklaracji stwarza możliwość „zadeklarowania” mniej osób do opłat niż jest w rzeczywistości. Nie jest to problem tylko Malborka. Podobnie jest w Starogardzie Gdańskim. W dokumencie „Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Starogard Gdański za 2020 rok” możemy przeczytać: „Liczba mieszkańców zameldowanych w Gminie Miejskiej Starogard Gdański na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiła 43 586 osób. Liczba mieszkańców gminy na podstawie danych pochodzących ze złożonych przez właścicieli nieruchomości deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiła 38 483 osób. Porównując liczbę osób zameldowanych w Starogardzie Gdańskim oraz liczbę osób zamieszkujących w gminie według danych pochodzących ze złożonych przez właścicieli nieruchomości deklaracji różnica wynosi 5 103 osób (11,7 %).” Luka jest trochę mniejsza niż w naszym mieście, jednakże jest znacząca.
Problem drugi: koszty systemu. Całkowity koszt systemu w 2020 roku wyniósł: 9.297.628,78 zł. I jest on wyższy o 2.520.545,46 zł w stosunku do roku wcześniejszego. Trzeba przyznać, że nasz system jest drogi. Dla porównana w mieście podobnej wielkości – Kwidzynie – łączny koszt systemu wyniósł 6 936 397,06 zł. Koszty systemu są niższe także w Nowym Stawie. Przy liczbie mieszkańców 7239 całkowity koszt systemu wyniósł: 1.460.570,14 zł. Biorąc pod uwagę, ze Miasto i Gmina Nowy Staw jest ok. 5 razy mniejsze ilościowo od Malborka, to gdyby zrównać ilość mieszkańców, to i tak w Nowym Stawie byłoby taniej.
Problem trzeci: preferencje dla zabudowy wielorodzinnej. O tym problemie już kiedyś pisałem, w taki oto sposób: „Pozostaje jeszcze kwestia rozróżnienia opłat dla mieszkańców budynków wielo i jednorodzinnych. Nie do końca przekonuje mnie argumentacja, iż Ci co mieszkają w domkach muszą płacić więcej, bo koszty odbioru śmieci są dla nich większe niż z zabudowy wielorodzinnej. Koszty to nie wszystko. W zabudowie jednorodzinnej:
1) Segregacja śmieci jest cały czas (od wprowadzenia ustawowego obowiązku) sumiennie przeprowadzana (w odróżnieniu od wielu budynków wielorodzinnych),
2) Segregacja jest weryfikowalna (w odróżnieniu od wielu budynków wielorodzinnych),
Biorąc pod uwagę powyższe i stosunek ilości śmieci wytwarzanych w zabudowie wielorodzinnej i jednorodzinnej czyli ok. 70% do 30% (zgodnie z ilością deklaracji ) to z tyłu głowy mam pewną myśl, delikatnie sceptyczną. Czy za śmieci dobrze posegregowane z domków nie zapłacimy jednak mniej niż za śmieci nie zawsze dobrze posegregowane z bloków… A cennik wywozu mamy zdecydowanie na korzyść zabudowy wielorodzinnej.”
Zdania nie zmieniłem.
Problem czwarty: brak opłat za śmieci generowane przez posiadanie zwierząt. W dniu dzisiejszym właściciele zwierząt wyrzucających opakowania po pokarmach lub zwierzęce odchody do śmieci zmieszanych nie są obciążeni żadnymi kosztami z tym związanymi. W takiej sytuacji za te śmieci płacimy wszyscy, zarówno Ci co zwierzęta posiadają, jak i Ci, co nie posiadają. Nie uważam, że jest to sytuacja uczciwa.
Biorąc pod uwagę wszystkie cztery wyżej wymienione i opisane problemy, może warto się zastanowić nad zmianą systemu. Może warto przeprowadzić rzetelną analizę i rozpatrzyć możliwość naliczania opłat za śmieci od powierzchni użytkowej. Wydaje się, że system ten ma mniej wad niż ten, który mamy obecnie.
Adam Ilarz – RAJCA miejski
PS. Źródła jakie wykorzystałem:
1) „Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Miejskiej Starogard Gdański za rok 2020”,
2) „Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi dla miasta Kwidzyna za rok 2020”,
3) „Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie miasta Malborka za rok 2020”,
4) „Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Miasta i Gminy Nowy Staw za rok 2020”,
5) Artykuł „Opłata za śmieci” mojego autorstwa.
A o tym ile płacą firmy dalej nic :(