Ropień - co to jest?

Ropień to wynik stanu zapalnego. Jest mocno odgraniczoną od zdrowej tkanki zmianą chorobową, obficie wypełnioną ropą, a otoczoną zbudowaną z tkanki łącznej błoną ropotwórczą. Ropniom towarzyszy obrzęk, zaczerwienienie, ocieplenie, uwypuklenie i chełbotanie (wyczuwalne przesuwanie treści ropnej w badaniu palpacyjnym). Ze względu na rodzaj ropnia i jego lokalizację wywołuje różne objawy. Najczęściej jednak stanowi źródło bólu. Powstaje zazwyczaj w wyniku zakażenia bakteryjnego. Główny czynnik etiologiczny ropni to paciorkowce i gronkowce, jednak mogą to być równie dobrze beztlenowce lub inne mikroby stale kolonizujące mikroflorę ludzkiego organizmu.

Ropnie mogą pojawiać się zarówno w tkankach miękkich, jak i w kościach. Wśród nich można wymienić:

• ropień nerek, wątroby, języka;
• ropień zęba, ropień okołowierzchołkowy, podokostnowy, podśluzówkowy;
• ropień przyzębia, ropień dziąsła, ropień okołokoronowy;
• ropień mózgu;
• ropień Bordiego.

Ropień - przyczyny powstawania

Ropień powstaje w konsekwencji zakażenia bakteryjnego, jak już zostało powiedziane, najczęściej spowodowanego przez paciorkowce i gronkowce. To bakterie, które u wielu ludzi bytują na zasadzie bezobjawowego nosicielstwa. Stanowią stały element naturalnej mikroflory skóry. Chociaż ropnie nie występują często, pewne prawdopodobieństwo ich pojawienia się wzrasta przy anginie ropnej, wywołanej właśnie przez paciorkowce beta-hemolizujące typu A - Streptococcus pyogenes. Ponieważ przy anginie chorobotwórcze drobnoustroje lokalizują się właśnie na błonie śluzowej gardła i migdałków podniebiennych, w sprzyjających okolicznościach mogą prowadzić do poważnego powikłania, jakim jest ropień okołomigdałkowy. Ropień powstaje pod wpływem toczącego się procesu zapalnego. Treść ropna wypełniająca zmianę chorobową składa się z wysięku, martwych bakterii i innych mikrobów, obumarłych struktur tkanek oraz leukocytów.

Oprócz rozprzestrzenienia się zakażenia bakteryjnego, do przyczyn powstawania ropni zaliczyć trzeba także urazy mechaniczne oraz liczne iniekcje domięśniowe lub dożylne (np. przy narkomanii).

Ropień - sposoby leczenia

Rozpoznanie ropnia na ogół nie jest trudne i wymaga jedynie dokładnego badania podmiotowego. Po dodatkowe narzędzia diagnostyczne sięga się wówczas, gdy podejrzewa się zaistnienie zmian chorobowych w głęboko zlokalizowanych tkankach. Wówczas zleca się wykonanie badania ultrasonograficznego, a w najtrudniejszych przypadkach tomografii komputerowej. Na ogół jednak USG jest wystarczające, aby uwidocznić ognisko zapalne.

Leczenie ropnia odbywa się zazwyczaj w szpitalu. Przy łagodniejszych zmianach możliwa jest pomoc w trybie ambulatoryjnym. Terapia jest ściśle uzależniona od charakteru i lokalizacji zmian chorobowych. Metody mogą być różne w zależności od właściwości obrazu klinicznego. Generalnie jednak rzadko omija się postępowanie chirurgiczne. Najczęściej ropień nacina się na samym czubku uwypuklenia, aby umożliwić ewakuację ropy. Niekiedy skutecznym sposobem na pozbycie się treści ropnej jest punktowe nakłucie ropnia lub drenaż - tu chirurg nacina zmianę po dwóch przeciwległych stronach, a pomiędzy nimi przepuszcza specjalne perforowane dreny, umożliwiające uwolnienie zalegającej wydzieliny.

Oprócz interwencji chirurgicznej, w leczeniu ropnia konieczna jest antybiotykoterapia. Część lekarzy przed zapisaniem leku zaleca punkcję diagnostyczną jamy ropnia, mającą potwierdzić czynnik sprawczy. Pobraną pod ciśnieniem ropę przekazuje się do posiewu, w celu określenia antybiogramu.

Jeśli zmiany chorobowe są bardzo duże, a ropień wywołuje poważny dyskomfort i ból, po przeprowadzonych zabiegach nacięcia ropnia, ewakuacji ropy, wypłukaniu jamy i sączkowaniu (rodzaj drenowania), często stosuje się usztywnienie i unieruchomienie objętego chorobą miejsca.