Urlop macierzyński to uprawnienie pracownika przysługujące w okresie zatrudnienia w związku z urodzeniem się dziecka. Każdej uprawnionej mamie przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego (6 może wykorzystać jeszcze przed porodem). Z tych 20 tygodni 14 musi wykorzystać mama, a pozostałe sześć może wykorzystać ojciec, jeżeli jest zatrudniony na etacie, prowadzi działalność gospodarczą albo pracuje na podstawie umowy zlecenia (w dwóch ostatnich przypadkach, gdy opłaca dobrowolną składkę chorobową). Rodzice mogą też skorzystać z 32 tygodni urlopu rodzicielskiego. Nie musi być on wykorzystany w pełnym wymiarze. Można go podzielić nawet na 4 części , aż do ukończenia przez dziecko 6 roku życia. Tatusiowie mogą do ukończenia przez dziecko 2 roku skorzystać z 14 dniowego urlopu ojcowskiego. Ten dobrowolny urlop można podzielić na dwie tygodniowe części. 

Zasiłek macierzyński to świadczenie z tytułu ubezpieczenia społecznego, przysługujące objętym ubezpieczeniem chorobowym za okresy urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i ojcowskiego. W wrześniu 2016 r. woj. pomorskim nieco ponad 8 tys. osób pobierało zasiłek za czas urlopu macierzyńskiego, prawie 11 tys. za czas urlopu rodzicielskiego, a 1,3 tys. ojców otrzymywało zasiłek za czas swojego urlopu.

Wysokość zasiłku jest wyliczana na podstawie przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia pracownika wypłaconego w ostatnim roku przed przejściem na urlop macierzyński. Dla ubezpieczanych nie będących pracownikami podstawą wymiaru jest przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Przychodem jest  kwota od której opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe,  po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek. Wysokość zasiłku zależy od formy w której z niego korzystamy. Jeśli początkowo zdecydujemy się wykorzystać jedynie 20 tygodni urlopu - otrzymamy 100 % wynagrodzenia. Jeśli po tym czasie zdecydujemy się także na urlop rodzicielski, to przez 6 tygodni będziemy otrzymywać 100 % wynagrodzenia, a w dalszym okresie 60 %. Jeśli od razu zdecydujemy się na urlop macierzyński i urlop rodzicielski to od początku do końca jego trwania, czyli przez 52 tygodnie, będziemy otrzymywać 80 % wynagrodzenia. Na złożenie wniosku w tym zakresie mamy 21 dni do urodzenia dziecka.

Jeżeli prowadzimy działalność gospodarczą lub współpracujemy przy jej prowadzeniu, albo nasz płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 20 osób to wniosek o zasiłek macierzyński składamy do jednostki ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek. Jeżeli płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia więcej 20 osób to o zasiłek macierzyński występujemy bezpośrednio do niego.

Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego, gdy ubiegamy się o niego przed porodem jest zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu, a gdy występuje od dnia porodu odpis skrócony  aktu urodzenia dziecka.  W każdym przypadku, gdy zasiłek macierzyński jest wypłacany przez ZUS wymagane jest także zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku: ZUS Z-3 (dla pracowników), ZUS Z-3b (dla prowadzących pozarolniczą działalność) lub ZUS Z-3a (dla pozostałych ubezpieczonych).