Celem tego postępowania jest doprowadzenie do ugodowego załatwienia tego sporu, a w sprawach karnych naprawienie wyrządzonych przestępstwem szkód materialnych i moralnych, co w konsekwencji ma na stałe zażegnywać lub łagodzić różnego rodzaju konflikty. Rozwiązywanie spraw karnych na drodze mediacji ma wiele zalet i przynosi korzyści zarówno sprawcy, jak i pokrzywdzonemu. Pozwala na uważne wysłuchanie obu stron, emocjonalne zrozumienie sytuacji przez pokrzywdzonego, szansę na naprawienie krzywdy i otrzymanie zadośćuczynienia szybciej niż na drodze postępowania sądowego.

Sprawcy daje to natomiast szansę na naprawienie wyrządzonych przez siebie krzywd, większe zaangażowanie w sprawę i łagodniejsze potraktowanie przez sąd. Sprawę do mediacji w sprawach karnych może skierować prokurator, policjant lub sąd, a zarówno pokrzywdzony, jak i oskarżony złożyć taki wniosek prowadzącemu postępowanie. W postępowaniu policji lub prokuratora do mediacji może dojść na każdym etapie postępowania, zaś w sądowym aż do wydania wyroku. Treść ugody mediacyjnej nie jest wiążąca dla sądu, co oznacza, że sąd może, ale nie musi uwzględniać porozumienia mediacyjnego w treści orzeczenia. W każdym przypadku sąd orzekając w sprawie musi jednak wziąć pod uwagę sam fakt zawarcia przez strony porozumienia. Istotną rolę w procesie mediacji odgrywa mediator, który jest osobą bezstronną, ma wspierać zarówno pokrzywdzonego, jak i sprawcę w konstruktywnym dialogu i wypracowaniu akceptowalnego przez obie strony porozumienia.

Lista takich mediatorów dostępna jest w sądach okręgowych. W ramach obchodów Tygodnia Mediacji i przypadającego dziś Międzynarodowego Dnia Mediacji policjanci nie tylko przypominają o możliwości takiego rozwiązywania konfliktów, ale również informują, że w celu wspierania polubownym metod rozwiązywania sporów od nowego roku w życie wejdą przepisy mówiące między innymi o: - obowiązku informowania w pozwie czy strony podjęły próbę polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu; - wzmocnienia obowiązku informowania o mediacji oraz nakłaniania do mediacji przez sąd; - możliwości wyznaczenia spotkania informacyjnego lub posiedzenia niejawnego, a także skierowania do mediacji na każdym etapie sprawy i więcej niż raz w toku postępowania; - listach stałych mediatorów prowadzonych przez prezesów sadów okręgowych; - umocowaniu funkcji koordynatora ds. mediacji w sądach okręgowych; - zaliczeniu kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd do kosztów sądowych.