Dzień Osadnika to święto ustanowione przez Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski, aby zachować pamięć o przodkach, którzy po zakończeniu II wojny światowej przybyli na Żuławy, odbudowując zrujnowane i zatopione ziemie. To także okazja, by wspólnie oddać cześć rodzicom, dziadkom i pradziadkom, którzy przywrócili życie w tej części Pomorza.

Tegorocznym tematem przewodnim wydarzenia będzie szkoła – między traumą a nadzieją. Organizatorzy podkreślają, że właśnie edukacja stała się jednym z fundamentów budowania polskości na odzyskanych ziemiach. Powstające od podstaw szkoły dawały poczucie stabilności i bezpieczeństwa, a nauka łączyła pamięć przodków z marzeniami dzieci. W tym roku przywołane zostaną wspomnienia szkolnych lat 1945–1959 – czasu, gdy na Żuławach rodziła się polska edukacja.

Dzień Osadnika to wydarzenie wyjątkowe, bo odbywa się w formie inscenizacji historycznej, w której nie ma podziału na rekonstruktorów i widzów – każdy mieszkaniec może stać się uczestnikiem i wcielić w rolę pierwszych polskich osadników.

Program tegorocznej edycji

• 11:30–12:00 – inscenizacja przybycia na Żuławy powojennych osadników w wykonaniu Samodzielnej Grupy Odtworzeniowej „Pomorze” (stacja Żuławskiej Kolei Dojazdowej, ul. Dworcowa 29),

• 12:00–12:30 – przemarsz ulicami miasta wraz z rekonstruktorami, złożenie kwiatów pod pomnikiem osadników żuławskich (ul. Dworcowa), trasa: ul. Dworcowa – Obrońców Westerplatte – Sikorskiego – Wejhera – Kopernika → Żuławski Park Historyczny

• 12:30 – pamiątkowe zdjęcie grupowe pod Żuławskim Parkiem Historycznym,

• 13:00–15:00 – „Szkolne wspomnienia z czasów powojennych” – poczęstunek osadniczy, wspólna zabawa i koncert Kapeli Osadniczej (teren przy Żuławskim Parku Historycznym).

Organizatorzy zachęcają mieszkańców, by aktywnie współtworzyli wydarzenie – przebierając się w stroje z epoki, dzieląc się wspomnieniami, dokumentami czy pamiątkami związanymi z powojenną szkołą.

Dzień Osadnika to nie tylko inscenizacja historyczna, ale przede wszystkim spotkanie, które buduje wspólnotę Żuławiaków i przypomina o ich korzeniach.