Podstawowa umiejętność żeglarska — nawigacja klasyczna

Nawigacja klasyczna to fundamentalna umiejętność, jaką powinna posiadać każda osoba wypływająca na otwarte wody. Jest to bowiem wiedza, która pozwala na określenie swojej aktualnej pozycji, a tym samym na obranie właściwego kierunku dalszej żeglugi. Obejmuje m.in. zdolność odczytywania map papierowych oraz użytkowania kompasów.

Dziś niestety bardzo często zapominamy o nawigacji klasycznej, licząc na urządzenia elektroniczne, które niestety bywają zgubne. Wystarczy zwykła „złośliwość rzeczy martwych”, abyśmy znaleźli się w niebezpiecznej sytuacji, jaką jest zagubienie właściwego kierunku. Dla naszego i innych obecnych na pokładzie osób bezpieczeństwa warto wiedzieć, jak poradzić sobie w takiej sytuacji. Niezbędna będzie umiejętność posługiwania się kompasem.

Kompas: czym jest?

Kompas magnetyczny to przyrząd do nawigacji, w który powinien być wyposażony każdy wodnik. Z jego pomocą możliwe jest wyznaczanie kierunku południka magnetycznego, a tym samym określanie swojej pozycji na mapie świata. Składa się on z igły magnetycznej, która swobodnie zawieszona ustawia się wzdłuż linii ziemskiego pola magnetycznego. Obecność pod nią tarczy pozwala na sprawdzenie kierunków świata, które wskazuje. Należy jednak pamiętać, że działanie kompasu może być łatwo zakłócone.

Jak deklinacja i dewiacja kompasu wpływają na określanie położenia?

Deklinacja i dewiacja kompasu to zjawiska, jakie zawsze należy wziąć pod uwagę, korzystając z tego przedmiotu. Dzięki nim jesteśmy w stanie precyzyjnie określić, w jakim położeniu się znajdujemy, a tym samym obrać właściwy kierunek dalszej podróży. O dewiacji i deklinacji kompasu przeczytasz na FairWinds.pl, gdzie pojęcia te zostały omówione szczegółowo. Poniżej przedstawiamy skrót, który pozwoli zapoznać się z tą tematyką.

Deklinacja magnetyczna

Żeby zrozumieć to pojęcie, w pierwszej kolejności warto przypomnieć sobie, że bieguny magnetyczne i geograficzne Ziemi się nie pokrywają. Biegun geograficzny północny jest bowiem biegunem magnetycznym południowym, a geograficzny południowy to magnetyczny północny. Stąd konieczna jest znajomość definicji deklinacji magnetycznej, czyli kąta, jaki zawarty jest pomiędzy kierunkiem północy geograficznej a północy magnetycznej. Jeśli jest on przesunięty w prawo, określany jest deklinacją dodatnią (wschodnią), a jeżeli w lewo, jest deklinacją ujemną (zachodnią).

Dewiacja kompasu

Dewiacje kompasu to określenie na wszelkie zakłócenia pola magnetycznego, jakie utrudniają prawidłowy odczyt z kompasu. Pojęciem dewiacji określa się wyrażaną w stopniach różnicę pomiędzy kursem kompasowym a kursem magnetycznym. Może być ona dodatnia (wschodnia), jeśli kompas wskazuje północ z wychyleniem na prawo, bądź ujemna (zachodnia), gdy wskazuje wychylenie na lewo.

Ustalanie położenia z uwzględnieniem dewiacji i deklinacji kompasu

Oba powyższe pojęcia są niezwykle ważne, gdy pragniemy ustalić swoją pozycję na morzu przy użyciu kompasu. Należy bowiem pamiętać, że mają one ogromny wpływ na prawidłowość odczytu. Po pierwsze, magnetyczna deklinacja kompasu określana jest zawsze dla konkretnego punktu na Ziemi, ponieważ jest to parametr zmienny zależnie od położenia, ale także ze względu na stałe przemieszczenie się bieguna magnetycznego Ziemi. Po drugie, dewiacje mogą wynikać m.in. z samej budowy statku, ale i przewożonych przez niego towarów.

Z powyżej wymienionych powodów musimy wykluczyć wszelkie zakłócenia, by móc mieć pewność, że kompas wskazuje nam prawidłowy kierunek. Umiejętność używania kompasu z pewnością się przyda — nie tylko na morzu, ale i w czasie wędrówek lądowych.